Amsterdam Monumentenstad

De Metropool in de Weesperstraat met links de kop aan de Nieuwe Keizersgracht

Naam: Metropool
Adres: Weesperstraat 41-95
Weesperstraat 99 (nieuw adres)
Oud adres: 41: W21, wijk 15, klein nr. 117, kadaster H3810, verponding 6062
43: W22, wijk 15, klein nr. 116, kadaster H3809, verponding 6063
45: W23, wijk 15, klein nr. 115, kadaster H3808, verponding 6064
47: W24, wijk 15, klein nr. 114, kadaster H3807, verponding 6065
49: W25, wijk 15, klein nr. 113, kadaster H3806, verponding 6066
51: W26, wijk 15, klein nr. 112, kadaster H3805, verponding 6067
53: W27, wijk 15, klein nr. 111, kadaster H3804, verponding 6068
55: W28, wijk 15, klein nr. 110, kadaster H3803, verponding 6069
57: W29, wijk 15, klein nr. 109, kadaster H3802, verponding 6070
59: W30, wijk 15, klein nr. 108, kadaster H3801, verponding 6071
61: W31, wijk 15, klein nr. 107, kadaster H3800, verponding 6072
63: W32, wijk 15, klein nr. 106, kadaster H4447, verponding 6073
65: W33, wijk 15, klein nr. 105, kadaster H3798, verponding 6074
67: W34, wijk 15, klein nr. 104, kadaster H3797, verponding 6075
69: W35, wijk 15, klein nr. 103, kadaster H3796, verponding 6076
71: W36, wijk 15, klein nr. 102, kadaster H3795, verponding 6077
73: W37, wijk 15, klein nr. 101, kadaster H4018, verponding 6086
75: W38, wijk 15, klein nr. 100, kadaster H4046, verponding 6087
77: W39, wijk 15, klein nr. 99, kadaster H4045, verponding 6088
79: W40, wijk 15, klein nr. 98, kadaster H4044, verponding 6089
81: W41, wijk 15, klein nr. 97, kadaster H4043, verponding 6090
83: W42, wijk 15, klein nr. 96, kadaster H4042, verponding 6091
85: W43, wijk 15, klein nr. 95, kadaster H4041, verponding 6092
87: W44, wijk 15, klein nr. 94, kadaster H4040, verponding 6093
89: W45, wijk 15, klein nr. 93, kadaster H4039, verponding 6094
91: W46, wijk 15, klein nr. 91, kadaster H4037, verponding 6096
93: W47, wijk 15, klein nr. 90, kadaster H4036, verponding 6097
95: W48, wijk 15, klein nr. 89, kadaster H4035, verponding 6098
Postcode: 1018DN
Gebouwtype: Handelsgebouw/kantoor
Bouwstijl: Nieuwe Bouwen
Bouwjaar: 1960/64
Architect: Arthur Staal

(3 afbeeldingen)

De Metropool in de Weesperstraat met links de kop aan de Nieuwe Keizersgracht

Met het Wederopbouwplan Jodenbreestraat (1953) verdween de gehele Weesperstraat, een smalle 17de-eeuwse radiaal waarvoor een vierbaans-autoweg voor in de plaats kwam met aan weerszijden grote kantoorgebouwen. Die snelweg moest doorlopen tot aan het Centraal Station, maar dat ging uiteindelijk niet door (zie: De Grenspaal). Aan de oostzijde van de Weesperstraat tussen Nieuwe Keizers- en Nieuwe Prinsengracht verrees naar ontwerp van architect Arthur Staal een 154 m lang bedrijfsverzamelgebouw met een vrijwel onzichtbare onderdoorgang bij de Nieuwe Kerkstraat. De naam dankt het gebouw aan de komst van de metro onder de Weesperstraat.

Architect Arthur Staal (1907-1993) was vanaf de jaren dertig een profeet van het Nieuwe Bouwen. Le Corbusier was zijn idool. Hij betoogde dat modern en sober nog niet saai hoeft te zijn. Staal is vooral bekend als de architect van de Shelltoren in Noord. In de Weesperstraat ontwierp hij een kantoorgebouw met een opvallend Modernistische uitstraling. Het ontwerp tekent het optimisme en het vooruitgangsgeloof van de jaren zestig. De begane grond heeft een plint van winkels, daarboven zijn er zes verdiepingen met kantoren waar tweeduizend mensen konden werken. Opvallend aan het gebouw is dat het geen rechte rooilijn heeft: het gebouw is licht geknikt. Kenmerkend voor het gebouw zijn de grote glazen puien in betonnen gevelelementen en de uitkragende erkers op de bovenste verdieping. De beide koppen aan de gracht hebben een ander karakter, met de bedoeling meer passend te zijn in de historische omgeving. Het is dus een zorgvuldig ontworpen gebouw dat een nieuwe tijd markeert die niet geworden is wat het moest worden.

Het gebouw was alweer bijna weg geweest. Architect Staal was al in de tachtig toen hij hoorde dat de eigenaar het door hem ontworpen kantoorgebouw gedeeltelijk wilden slopen. Hij liet het er niet bij zitten en spande een kort geding aan: de sloop zou zijn gebouw verminken. Hij kreeg gelijk en de sloop ging niet door. Toch is later de kop van het gebouw aan de Nieuwe Prinsengracht veranderd.

[Toon locatie op historische kaarten]