Amsterdam Monumentenstad

Keizersgracht 756

Adres: Keizersgracht 756
Oud adres: Z676, wijk 59, klein nr. 754, kadaster I1452, verponding 5229
Postcode: 1017EZ
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl: Lodewijk XIV
Bouwjaar: 1736/37
Architect: Jan van Logteren

(25 afbeeldingen)

Keizersgracht 756. Lijst met open attiek met middenverhoging gemaakt door Jan van Logteren.

In 1736 kocht Lambert Jansz Valkenburg (1674-1748) samen met zijn schoonzoon Floris Elias (1695-1754) het huis van meestertimmerman Isaak Lievesz als beleggingsobject. Ze woonden zelf en bleven wonen op Nieuwendijk 6 resp. Keizersgracht 739. Het oude huis werd meteen afgebroken en vervangen door een nieuw hoog pand met voorname en fraaie allure met het doel dit pand te verhuren. De fraaie lijstgevel in Lodewijk XIV-stijl heeft een rechte kroonlijst met raampjes en vier gebeeldhouwde consoles met daarboven een attiek met een open balustrade, siervazen en een verhoogd gesloten middenstuk met kuif. Onder de kroonlijst is een lamberkijn aangebracht. Het beeldhouwwerk wordt aan Jan van Logteren toegeschreven (let op het uitzonderlijk rijke uitvoering van de kroonlijst en de deuromlijsting). De ingangspartij is zeer fraai uitgevoerd. De ingang bestaat uit een rijk gebeeldhouwde deuromlijsting en een stoep met flesbalusters.

Keizersgracht 756 heeft een fraaie marmeren gang met stucwerk in een bijzonder rijke Lodewijk XIV-stijl, toegeschreven aan Jan van Logteren die vooral bekend staat als kunstenaar in stucwerk. De deuren met kuiven aan de rechterzijde zijn schijndeuren en hebben als functie de gang een symmetrisch uiterlijk te geven, waardoor het lijkt alsof het huis groter is dan het is (alsof er aan de rechterzijde ook kamers zijn). Merk op dat enkele ornamenten in de gang al de nieuwe moderne vormgeving in Lodewijk XV-stijl hebben, alhoewel het totaalbeeld van de gang nog in de vormgeving van de Lodewijk XIV-stijl is. Het is de periode waarin Jan van Logteren de rococo-stijl voor het eerst toepast (zie: Burgerweeshuis).

Aan het einde van de gang bevindt zich het trappenhuis met als blikvanger de rijk versierde toegang naar de zaal. Ook de gesneden trapbaluster, eveneens in Lodewijk XIV-stijl, verdient aandacht. Het stucwerk in de gang bestaat uit reliëfs, waaronder een putto. Vermeldenswaardig is een draperie in stucwerk. In het tussenlid, naast de binnenplaats, bevindt zich in het plafond een stucreliëf met Venus.

De belangrijkste kamers zijn de voorkamer en de zaal. De voorkamer heeft dubbele deuren en een stucplafond, waarop in de 19de eeuw een beschildering is aangebracht. De zaal heeft eveneens fraaie betimmeringen.

Gebruikte literatuur:

• Pieter Fischer. 'De beeldhouwers Van Logteren en het Amsterdamse gevelornament'. De Lamp 79 (mei 1983)
• P.M. Fischer. Ignatius en Jan van Logteren, Beeldhouwers en stuckunstenaars in het Amsterdam van de 18de eeuw. Alphen aan de Rijn, 2005: p. 401-404

[Overige literatuur]

Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 2734
Adres: Keizersgracht 756
Adressen: Keizersgracht 756
Inschrijvingsdatum: 17-06-1970
Redengevende omschrijving: Pand met gevel onder versierde lijst en attiek, met gebeeldhouwde kelderpui, -stoep en deuromlijsting, evenals 5 flesbalusters XVIIIb. Deur, bovenlicht en snijraamhek XIX A.

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]