Singel 192 
Adres: Singel 192
Oud adres: LL5, wijk 30, klein nr. 357, kadaster F434, verponding 5128
Postcode: 1016AA
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Halsgevel
Bouwstijl:
Lodewijk XIV
Bouwjaar: 1739
Architect: Jan van Logteren (toegeschreven)
Opdrachtgever: Arend Rogaar (wijnhandelaar) & Anna van Oosterhoorn
(14 afbeeldingen)
Fraaie halsgevel in Lodewijk XIV-stijl met gebogen, lijstvormig fronton met druiventrossen in vulling, jaartal onder klauwstukken, weinig aan veranderd, empire-deur. Interieur: stucwerkgang met schijndeuren en reliëfs met vier seizoenen en vier elementen en ovaal trappenhuis in Lodewijk XIV-stijl, reliëf met alliantiewapen boven deur naar zaal. De zaal heeft een moderne kopie van een bekend plafondstuk, in blind achterhuisje bevindt zich sinds 1994 een kleine zaal die een kopie is van blauwe kamer Willet-Holthuysen, inclusief plafondstuk en schouw.
Deze fraaie halsgevel in Lodewijk XIV-stijl heeft een gebogen, lijstvormig fronton met druiventrossen in de vulling onder het fronton. Onder de klauwstukken is het bouwjaar 1739 aangebracht: het linker klauwstuk laat het woord "anno" zien, het rechter klauwstuk het jaartal "1739". Het huis is in dat jaar gebouwd voor de wijnhandelaar Arend Rogaar (vandaar de druiventrossen!), die in 1731 getrouwd was met Anna van Oosthoorn. De gevel is weinig veranderd, maar de deur is gewijzigd in empire-stijl.
Het vrij smalle huis is 17,5 m diep en heeft de gangbare indeling met een voorhuis, binnenplaats en achterhuis. Het heeft echter heeft geen tuin. Het achterhuis is vrij klein en is blind aan de achterzijde. Ook al is het huis vrij klein, de gang met stucwerk in Lodewijk XIV-stijl heeft de allure van een groot grachtenhuis. In feite heeft het veel weg van Oudezijds Voorburgwal 237. De lange smalle gang (1,11 m breed) is rijkelijk versierd met stucwerk in in Lodewijk XIV-stijl. De gang heeft een breder voorgedeelte, een overblijfsel van de huisindeling van het 17de-eeuwse voorhuis (1,38 m breed). In dit gedeelte bevinden zich links en rechts vier ovale medaillons in het stucwerk. Ze stellen de vier elementen voor. Het vrouwenhoofd met de rijpe korenaren stelt de aarde voor, de man met kroon met schelpen en slakkenhuizen daar tegenover is Neptunus en stelt het water voor. Het vrouwenhoofd met wolken en ster verbeeldt de lucht, daar tegenover staat Jupiter met bliksemschichten: het vuur.
De gang heeft aan één zijde schijndeuren. Boven de deuren naar de voor- en achterkamer (tegenwoordig samengevoegd) en de schijndeuren aan de overzijde bevinden zich opnieuw reliëfs in stucwerk. De reliëfs stellen de vier seizoenen voor.
In de vazen zijn de voortbrengselen van de vier seizoenen te zien: druiven staan voor de herfst, bloemen voor de lente, koolbladeren en uien voor de winter en een zonnebloem en korenaren voor de zomer.
Aan het einde van de gang leidt een trapje naar de dubbele deur van de zaal in het achterhuis. Boven deze ingang is het alliantiewapen van Rogaar en van Van Oosthoorn aangebracht: het wapen van Rogaar met drie roggearen en het ovale wapen van Van Oosthoorn met een hoorn.
Ook het ovale trappenhuis met authentieke trapbaluster verdient vermelding; het is de verticale voortzetting van de in barokke stijl aangelegde gang.
De vorige eigenaar heeft overigens in 1994 in de zaal een bijzonder interieur ingebracht: een verkleinde kopie van de blauwe zaal in Herengracht 605, het Museum Willet-Holthuysen, inclusief plafondstuk! In de voorkamer op de eerste verdieping is toen tevens een stucplafond aangebracht naar een tekening van 1730.
Gebruikte literatuur:
- P.M. Fischer. Ignatius en Jan van Logteren. Alphen aan de Rijn, 2005: p. 440-442
- Carla Rogge. 'Over stucwerk in Amsterdamse Grachtenhuizen III - Gang en trappehuis van Singel 192.' Binnenstad 115 (juni 1989)
- Hans Tulleners. Het Singel in Amsterdam. 23 monumenten aan een voormalige verdedigingsgracht. Open Monumentendag 1990. Amsterdam, 1990: p. 53
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 5321
Adres: Singel 192
Adressen: Singel 192
Inschrijvingsdatum: 29-09-1970
Redengevende omschrijving: Pand met halsgevel met gebeeldhouwde stoep (1739); inwendig stucgang en deuren uit de bouwtijd.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: november 2021