Plantage Middenlaan 27-29 
Plantage Bewaarschool / Hervormde Kweekschool / Nationaal Holocaustmuseum
Naam: Plantage Bewaarschool / Hervormde Kweekschool / Nationaal Holocaustmuseum
Adres: Plantage Middenlaan 27-29
Oud adres: 27: (Plantage Muiderstraat) V113, wijk 15, klein nr. 61, kadaster H5081, verponding 6523
29: (Plantage Muiderstraat) V112, wijk 15, klein nr. 60, kadaster H5022, verponding 6523
Gebouwtype: Onderwijs/wetenschap
Bouwstijl:
Neostijlen
Bouwjaar: 1888, 2023/24
Architect: G.B. Salm (1888), Uri Gilad - Office Winhov (2023)
Opdrachtgever: Joods Cultureel Kwartier (2023)
(17 afbeeldingen)
Het door architect G.B. Salm in 1888 ontworpen schoolgebouw werd in 1952 gewijzigd door een extra verdieping te bouwen, waarbij de twee geveltoppen verdwenen. In 1960 werd de directeurswoning op nr. 29 en gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Een plaquette (1988) herinnert aan de Tweede Wereldoorlog. In 2022/23 werd het gebouw ingrijpend gerenoveerd, waarbij een nieuwe ingangspartij aan de rechterzijde werd gerealiseerd en de twee tuitgevels van 1888 in geabstraheerde vorm werden gereconstrueerd.
Dit gebouw was oorspronkelijk de Plantage Bewaarschool ontworpen door architect G.B. Salm in 1888. In 1907 betrok de Hervormde Kweekschool voor Onderwijzers en Onderwijzeressen het gebouw, in de jaren 1960 omgedoopt tot Hervormde Pedagogische Academie. In 1984 verliet deze instelling het gebouw. Niet veel later kwam hier een school voor Individueel Voortgezet Kunstzinnig Onderwijs (IVKO). Een plaquette aan de gevel uit 1988 herinnert aan de Tweede Wereldoorlog, toen joodse kinderen uit de crèche op Plantage Middenlaan 31 via de kweekschool in veiligheid werden gebracht. Op die manier werden 600 kinderen gered. Sinds 2016 is hier het Nationaal Holocaust Museum gevestigd.
Bij een verbouwing van de kweekschool in 1952 naar een ontwerp van architect G.A. Roobol verdwenen de toppen en de kapverdieping en verscheen een nieuwe verdieping waardoor het oorspronkelijke karakter van het schoolgebouw verloren ging. De nieuwbouw op nr. 29 werd bovendien met een terugliggende derde verdieping verbonden met het dak van de voormalige kweekschool. Na een ingrijpende verbouwing in 2022/23 waarbij het oorspronkelijke karakter werd hersteld, heropende het museum zich op deze locatie na een gelijktijdige renovatie van de Hollandsche Schouwburg door het Joods Cultureel Kwartier uitgevoerd door Office Winhov architecten.
Gebruikte literatuur:
- W. van der Horst. 'Talmud Tora'. Ons Amsterdam 31 (1979): p. 140-143
- Janjaap Kuyt, Norbert Middelkoop en Auke van der Woud. G.B. Salm & A. Salm GBzn, Amsterdam 1997: p. 97
- Walther Schoonenberg. 'Geslaagd eerbetoon aan de geschiedenis'. Nieuw Israëlietisch Weekblad (NIW) 1064-21 (1 maart 2024)
MIP-nummer: 12703
Functie: School
Architect: Salm, G.B.
Jaartal: 1888
Bouwstijl: Eclecticisme
Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.
Laatste wijziging: maart 2024
