Raamgracht 17 
Adres: Raamgracht 17
Oud adres: C154, wijk 13, klein nr. 32, kadaster G2956, verponding 3776
Postcode: 1011KJ
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Halsgevel
Bouwstijl:
Historiserend
Bouwjaar: 1976
Architect: Gerard Prins
Restauratie: Aristoteles 1976
(12 afbeeldingen)
Hoekhuis (met uitzicht op Groenburgwal), sinds 1976 weer een halsgevel met een nieuw gehakte halsgeveltop met gebogen lijstvormig fronton met cartouchevulling en klauwstukken met bladerenmotief (op basis van tekening Fouquet).
De door monumentenredder Geurt Brinkgreve (1917-2005) opgerichte Stichting Aristoteles realiseerde op een aantal plaatsen in de binnenstad woningen in een financieel aantrekkelijke constructie voor gezamenlijke bewoners-eigenaren: een ieder die in een project deelnam werd economisch eigenaar van een woning in het huis of groep huizen waarvan het juridisch eigendom bij de Stichting lag. Het zijn derhalve koopwoningen, maar zonder de ingewikkelde rompslomp van de realisatie die de Stichting voor zijn rekening nam. Ook op deze manier wist Brinkgreve een aantal belangrijke restauraties mogelijk te maken, bijvoorbeeld daar waar de meer gebruikelijke methode van restauratie met het doel de woningen daarna te verhuren financieel niet mogelijk was, bijvoorbeeld omdat er geen monumentensubsidie voor kon worden verkregen. Zo'n voorbeeld is Raamgracht 17, waar een restant van een oud huis met een verminkte top in 1956 was gesloopt en de oorspronkelijke toestand, een halsgevel, in 1976 naar ontwerp van architect Gerard Prins werd herbouwd op basis van de 18de-eeuwse prent uit de Atlas van Fouquet, een reconstructie die niet als monumentenzorg maar als nieuwbouw moet worden opgevat. De halsgeveltop is nieuw gehakt door beeldhouwer Hans 't Mannetje (1944-2016) van het Restauratieatelier Uilenburg, aan de hand van de prent van Fouquet uit ca. 1760-1780. Brinkgreve vond het niet wenselijk om het verminkte pand te herbouwen en het ook niet acceptabel dat er in de belangrijke zichtas van de Groenburgwal op de Zuidertoren 'eigentijdse' nieuwbouw zou verschijnen. En hij bedacht creatieve oplossingen om dat ook financieel voor elkaar te krijgen. Bureau Monumentenzorg werkte daaraan mee (zoals blijkt uit de compositiefoto). Andere voorbeelden van door de Stichting Aristoteles gerealiseerde restauraties c.q. nieuwbouw zijn: Bethaniëndwarsstraat 18, Herengracht 43-45, Lindengracht 12, Lindengracht 49-53, Palmgracht 73-79 en Prinsengracht 562-564.
Gebruikte literatuur:
- 'De Stichting Aristoteles'. De Lamp 58-59 (jan. 1980)
- Geurt Brinkgreve. 'Over behouden en vernieuwen'. De Lamp 57 (sept. 1979): p. 38-41
- Geurt Brinkgreve. 'Bij de voorplaat'. Binnenstad 133 (april 1992): p. 22
Laatste wijziging: januari 2021
